IJsheiligen: wanneer, wat en waarom?

Bye bye nachtvorst, hallo warmere dagen!

IJsheiligen... heiligen die van ijs houden? Die ijs vereren? Zijn ze van ijs? We leggen je hieronder uit wat IJsheiligen betekent en wanneer IJsheiligen is, zodat je het nooooit meer vergeet. Hint: het heeft iets te maken met tuinplanten, vorst en de maand mei.

IJsheiligen mooiwatplantendoen.nl
Schrijf je in en ontvang iedere maand de leukste plant inspiratie

wanneer is het ijsheiligen?

IJsheiligen valt ieder jaar op dezelfde data in mei, namelijk op 11, 12, 13 en 14 mei. In sommige landen (zoals Duitsland en Zwitserland) werd vroeger ook 15 mei tot IJsheiligen gerekend. De lente heeft in mei natuurlijk al lang haar intrede gedaan, maar tot IJsheiligen is er kans op een terugval in temperatuur en bestaat de kans op nachtvorst. IJsheiligen markeert in Europa traditioneel gezien het einde van de kans op nachtvorst en het begin van warmere dagen. 

waar komt de naam ijsheiligen vandaan?

IJsheiligen is een van de oudste en wellicht bekendste begrippen uit de volksweerkunde. IJsheiligen zijn de naamdagen van een aantal katholieke heiligen, namelijk Mamertus (11 mei), Pancratius (12 mei), Servatius (13 mei) en Bonifacius (14 mei). Volgens de volksweerkunde zijn deze dagen in mei de laatste dagen in het voorjaar waarop er soms nog nachtvorst is. IJsheiligen wordt gezien als de overgang naar dagen met een zomers karakter. Het is niet uitgesloten dat er na half mei nog nachtvorst optreedt, maar die kans is zeer klein. 

ijsheiligen in andere werelddelen

Hoewel de term IJsheiligen in Europa gebruikt wordt (en vooral bekend is in landen die onderhevig zijn aan de vier jaargetijden), kennen we over de hele wereld vergelijkbare fenomenen. In Noord-Amerika worden late vorstperiodes in de lente aangeduid met 'Blackberry Winter', vernoemd naar de periode waarin bramenstruiken in bloei staan en het toch nog verraderlijk koud kan zijn.

In delen van Latijns-Amerika, zoals Mexico, wordt een vergelijkbare periode 'Los Santos de Hielo' genoemd, wat letterlijk 'de heiligen van de vorst' betekent. In Rusland wordt een vergelijkbaar fenomeen 'Ledovye Mayskiye Dni' genoemd, wat zoiets betekent als 'ijzige meidagen'. 

Ijsheiligen | tuinplant beschermen vorst | tuinplant inpakken

het beschermen van gewassen en tuinplanten tot ijsheiligen

Tuinders en boeren nemen doorgaans voorzorgsmaatregelen om hun gewassen te beschermen tegen mogelijke nachtvorst totdat het IJsheiligen is. Voor jouw tuin of balkon is het slim om vorstgevoelige tuinplanten te beschermen tegen vorst: dek ze af, of zet ze onder een overkapping of binnen. Kan jouw buitenruimte wel wat kleur gebruiken en wil je niet wachten met het planten van kleurrijke bloeiers tot IJsheiligen? Kies dan voor prachtige, vorstbestendige tuinplanten, zoals deze 6 kleurrijke bloeiers

ijsheiligen voorbij? tijd voor tuinplanten!

Na IJsheiligen is het risico op vorst sterk verminderd: hét startsein om jouw tuin vol te zetten met kleurrijke tuinbloeiers! Breng een bezoek aan je favoriete tuincentrum of lokale kweker, verzamel mooie eenjarige bloeiers en plant ze met een gerust hart in de volle grond. Kies bijvoorbeeld voor tuinplanten met een lekker zomerse look, zoals Mandevilla of Spaanse Margriet. Wordt er onverhoopt na IJsheiligen nog een koude nacht voorspeld? Geen probleem, lees hier hoe je jouw tuinplanten kunt beschermen tegen nachtvorst.

wordt IJsheiligen gevierd?

Hoewel we in Nederland geen grote festiviteiten kennen rondom IJsheiligen, betekent het niet dat deze dagen niet gevierd worden. In sommige delen van Europa (zoals Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland) worden door traditionele gemeenschappen feestelijke bijeenkomsten gehouden tijdens IJsheiligen, zoals processies en speciale kerkdiensten. Die lokale tradities en rituelen zijn vaak kleurrijk en levendig, met lokale kostuums, muziek en dans.